25η Μαρτίου - Εθνική Επέτειος

 

   

H Κυρά Σαρακοστή

Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής.

Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).

Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. 

Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν καλόγρια, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.

Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα.

Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι.

Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο.

Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. 

Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. 

Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη.

Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

Για την Κυρά Σαρακοστή έχουν γραφτεί και οι εξής στίχοι:

Την Κυρά Σαρακοστή

που 'ναι έθιμο παλιό

οι γιαγιάδες μας την έφτιαχναν

με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν

στο κεφάλι έναν σταυρό

μα το στόμα της ξεχνούσαν

γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες της μετρούσαν

με τα πόδια της τα επτά.

Έκοβαν ένα την βδομάδα

μέχρι νά 'ρθει η Πασχαλιά.

Ρόδο ~ Χοροί της Κρήτης

Xορός της επαρχίας Κισσάμου Χανίων.

Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών.

Στις μέρες μας αποδίδεται κυρίως από γυναίκες,

παλαιότερα όμως ήταν μικτός χορός.

Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 17 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων.

Χορεύεται σε κύκλο.

Το όνομά του συνδέεται με τις πάμπολλες μαντινάδες
με αναφορά στο ρόδο, που τραγουδιούνται κατά την εκτέλεση του χορού.

Παρακάτω, αναφέρουμε ορισμένες σχετικές παλαιές μαντινάδες:

  ~Ρόδο μου μη μαραίνεσαι, 

μη χάνεις τη θωριά σου, 

κράτα τη δροσεράδα σου, 

την τόση ομορφιά σου.

~Ρόδα και τριαντάφυλλα 

κι άνθη του παραδείσου

εσύναξεν ο έρωτας 

κι έφτιαξεν το κορμί σου.

~Ρόδο και ‘συ, ρόδο κι εγώ, 

μαζί να φυτευτούμε, 

να σμίξουμε τους κλώνους μας

να σφιχταγκαλιαστούμε.